Sốt là gì?
Các loại sốt ở trẻ em được xem là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại sự tấn công của một loại virus hay vi khuẩn nào đó. Khi phát hiện có sự xâm nhập của các tác nhân gây hại, hệ miễn dịch của bé sẽ được kích hoạt, nhiệt độ cơ thể được giải phóng, gây ra hiện tượng sốt. Mỗi khi trẻ bị sốt, ba mẹ sẽ hết sức lo lắng và tìm cách để giúp bé hạ nhiệt nhanh nhất. Tuy nhiên, với mỗi loại sốt khác nhau, ba mẹ cũng cần phải có những cách xử trí khác nhau. Nếu không nắm được những kiến thức cơ bản về các loại sốt ở trẻ em, những nỗ lực của ba mẹ có thể sẽ không có hiệu quả như mong muốn mà còn khiến tình trạng của bé tồi tệ hơn. Jio Health sẽ giúp ba mẹ phân biệt các loại sốt ở trẻ em phổ biến nhất, bao gồm: sốt mọc răng, sốt siêu vi, sốt cảm cúm, sốt cảm lạnh, sốt do vi khuẩn và sốt xuất huyết.
1. Sốt mọc răng
Một trong các loại sốt ở trẻ em ba mẹ chắc chắn sẽ gặp chính là sốt mọc răng. Trong những tháng năm đầu đời, trẻ bắt đầu mọc răng sữa từ 4 đến 7 tháng tuổi và hoàn thiện hàm răng sữa này đến khoảng 3 tuổi. Theo các bác sĩ, răng sữa có vai trò quan trọng giúp định hướng răng chính sau này.
Nguyên nhân: Khi răng sữa nhú lên, nhiệt độ cơ thể bé thường tăng nhẹ. Điều này là do tình trạng viêm nướu ở trẻ. Nướu của bé sẽ có hiện tượng sưng tấy và đau nhức đến vài ngày.
Từ 3-5 ngày trước khi răng sữa nhú ra khỏi nướu, trẻ sẽ có các triệu chứng như:
- Bé bị chảy nước bọt nhiều hơn bình thường. Miệng hay chóp chép, nhai trong vô thức.
- Bé thường đưa tay, vạt áo, hay bất cứ thứ gì vào miệng cắn.
- Trẻ biếng bú, biếng ăn, hay quấy khóc, ít ngủ, luôn tỏ ra cau có, khó chịu. Một số trường hợp, bé có thể bị ho hoặc phát ban.
- Khi vệ sinh răng miệng cho bé, ba mẹ sẽ thấy nướu bị sưng đỏ, răng sữa đang nhú lên, và nhiều khi nướu bị nứt ra.
- Cơ thể yếu đi dẫn đến rối loạn tiêu hóa, biểu hiện là bé đi ngoài phân nhão hoặc bị tiêu chảy.
- Trẻ sụt cân
Sốt mọc răng là một trong các loại sốt ở trẻ em phổ biến hiện nay
Khi đã xác định được là bé sốt do mọc răng, ba mẹ có thể xử lý ở nhà. Tuy nhiên nếu bé sốt cao trên 39 độ, có hiện tượng nôn mửa, co giật, ba mẹ nên lập tức cho bé gặp bác sĩ. Ba mẹ có thể tham khảo một số cách sau đây để xoa dịu cơn đau của bé:
- Dùng nước ấm lau người cho bé.
- Luôn giữ vệ sinh răng miệng: Cho bé uống nước lọc sau khi ăn, dùng khăn mềm/ gạc thấm nước ấm hoặc nước muối sinh lý để lau miệng cho bé.
- Không để bé tiếp xúc với những đồ chơi sắc, có góc cạnh hoặc đồ vật cứng.
- Mẹ nên cho bé bú nhiều hơn hoặc uống thêm nước lọc để bé không bị mất nước.
- Có thể dùng thuốc giảm đau, hạ sốt cho trẻ, nhưng phải dưới sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa
- Cắt chuối thành lát mỏng, để ngăn mát vài phút rồi cho bé ăn để xoa dịu vùng lợi, giảm sưng, giảm đau.
2. Sốt siêu vi
Thời điểm giao mùa, hay nhiệt độ môi trường thay đổi đột ngột là lúc trẻ rất dễ nhiễm các loại virus gây sốt siêu vi, điển hình có thể kể đến như: Rhinovirus, Coronavirus, Adenovirus, Enterovirus hay virus cúm. Sốt siêu vi có triệu chứng khá giống với các loại sốt ở trẻ em thông thường, như:
- Mệt mỏi, đau nhức rồi tiến tới sốt
- Nhiệt độ cơ thể bé có tăng lên đến 40°C, tần suất liên tục hoặc ngắt quãng.
- Ngoài ra, bé có thể có các biểu hiện kèm theo như: viêm đỏ hầu họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, ho, đỏ mắt và có thể nổi cả ban ở da.
Một số trường hợp, sốt siêu vi có thể diễn tiến nặng lên như: sốt cao từng cơn, co giật, rơi vào trạng thái hôn mê, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của trẻ.
Việc phân biệt sốt siêu vi với sốt thường ở trẻ là rất khó khăn, tuy nhiên khi bé có các biểu hiện nghiêm trọng hơn như: ớn lạnh, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng,... ba mẹ nên đưa bé đến khám các bác sĩ chuyên khoa để có những chẩn đoán chính xác, cũng như phương pháp chữa trị kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe sau này của bé.
3. Sốt cảm lạnh
Trong các loại sốt ở trẻ em, sốt cảm lạnh thường xảy ra vào mùa lạnh, thời gian từ tháng 10-12 trong năm. Thông thường, sốt cảm lạnh là biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp trên do virus gây ra. Trẻ rất dễ bị sốt cảm lạnh, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi.
Khi bị cảm, đầu tiên bé thường có những triệu chứng như đau rát họng, hắt hơi, sổ mũi. Sau đó là ho, sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu, đau nhức cơ và biếng ăn. Nếu để ý quan sát, ba mẹ cũng sẽ thấy nước mũi của bé đặc quánh lại và có màu vàng hoặc xanh.
Khi bị sốt cảm lạnh, bé thường phải mất cả tuần để hồi phục. Trong thời gian này mẹ nên kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý với những biện pháp cần thiết để giúp bé mau khỏe hơn.
- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ giúp trẻ có sức đề kháng tốt vượt qua bệnh: ba mẹ nên cho bé ăn các thức ăn nhạt, mềm, dễ tiêu, ăn chín uống sôi, chú ý bổ sung các loại rau xanh và hoa quả giàu Vitamin.
- Cho trẻ uống nhiều nước, nước ấm: giúp làm loãng dịch tiết đường hô hấp, từ đó giúp trẻ ho dễ dàng hơn.
- Nhỏ rửa mũi, thông thoáng mũi → bú dễ hơn, ít ói hơn
4. Sốt cảm cúm
Một trong các loại sốt ở trẻ em phổ biến hiện nay là sốt cảm cúm. Đây là một bệnh truyền nhiễm, do virus cúm gây ra. Bệnh cúm thường bị nhầm với cảm lạnh thông thường nhưng các triệu chứng của bệnh này sẽ nghiêm trọng hơn.
Khoảng hai ngày sau khi cơ thể bé bị virus cúm xâm nhập, bé bắt đầu có các triệu chứng như: những cơn sốt bắt đầu xuất hiện, có cảm giác ớn lạnh, đau nhức, chóng mặt, ăn không ngon, ho, đau họng, chảy nước mũi, buồn nôn, đau tai và có thể bị tiêu chảy.
Phần lớn trẻ có sức đề kháng tốt, có thể tự khỏi bệnh cúm, hết sốt sau khoảng 5 ngày và tình trạng ho, mệt mỏi sẽ tự biến mất sau 1-2 tuần. Tuy nhiên, một số ít có thể dẫn đến biến chứng, gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
Vì vậy, ba mẹ cũng cần lưu lý các biện pháp sau đây để phòng ngừa sốt do cúm ở trẻ em.
- Tiêm chủng: Tiêm phòng cúm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, lưu ý nhớ cho trẻ tiêm nhắc cúm hằng năm.
- Giữ vệ sinh răng miệng, chân tay cho bé.
- Tránh cho trẻ chạm vào các vật dụng công cộng, hạn chế trẻ chơi chung đồ chơi, hay tiếp xúc với những người bị cúm
- Bổ sung những thực phẩm nhằm tăng sức đề kháng cho trẻ: thịt bò, cá, các loại rau xanh, hoa quả giàu vitamin C,...
- Giữ ấm cho trẻ mỗi khi trời chuyển lạnh.
Bé cần được giữ ấm để tránh các loại sốt ở trẻ em
5. Sốt do vi khuẩn
Khi bị sốt do vi khuẩn, bé thường có các triệu chứng như nhiệt độ cơ thể tăng cao, nhịp thở tăng, môi khô, mắt trũng khi có dấu hiệu mất nước, ớn lạnh, rét run và các dấu hiệu đặc trưng khác của bệnh nhiễm khuẩn đang mắc phải.
Nếu là sốt do vi khuẩn thì trẻ không thể tự khỏi mà cần phải đến dùng thuốc kháng sinh đặc trị do bác sĩ kê đơn. Một điều lưu ý quan trọng là sốt do nhiễm vi khuẩn nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời thì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho trẻ, thậm chí là tử vong. Do đó, ba mẹ nên cho trẻ đến gặp các bác sĩ chuyên khoa nhi để thăm khám và điều trị phù hợp.
6. Sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là một trong các loại sốt ở trẻ em có tỉ lệ tử vong cao. Loại sốt này có biểu hiện và diễn biến hết sức phức tạp. Ở giai đoạn đầu trẻ thường có những triệu chứng như sốt cao đột ngột, liên tục, trẻ quấy khóc hoặc than vãn mệt mỏi. Ba mẹ có thể quan sát thấy chấm xuất huyết dưới da, trẻ có thể bị chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.
Sau đó khoảng 3-7 ngày, bệnh sẽ đến giai đoạn nghiêm trọng. Tình trạng sốt có thể thuyên giảm, tuy nhiên, trẻ bắt đầu bị thoát huyết tương, bụng bị chướng to. Đặc biệt, trẻ bị xuất huyết dưới da hoặc xuất hiện các mảng bầm tím, các nốt xuất huyết nằm rải rác hoặc tập trung ở cẳng chân, cánh tay, phần bụng, đùi và mạng sườn; xuất huyết ở niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ra máu.
Biểu hiện của sốt xuất huyết - một trong các loại sốt ở trẻ em
Khi trẻ có biểu hiện sốt xuất huyết, ba mẹ cần lập tức cho bé gặp các bác sĩ để chẩn đoán và đưa ra phương pháp chữa trị. Sau đó, ba mẹ có thể điều trị cho bé tại nhà theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý. Ba mẹ nên cho bé uống nhiều nước và để bé nghỉ ngơi, hạn chế vận động.